The Seahorse Experiment: Τί είναι τέχνη???

Ως φοιτήτρια σε σχολή Καλών Τεχνών ακούω συνεχώς την εξής ερώτηση: Τί είναι τέχνη?

Την σχετική ερώτηση προσπάθησαν πολλοί άνθρωποι να την απαντήσουν. Όλοι οι "καλλιτέχνες" μιλάνε για τέχνη, διαφωνώντας και ανεβάζοντας τον τόνο της φωνής τους για να γίνουν σαφέστεροι. Μία ερώτηση που αναλύεται σε πανεπιστήμια ώρες ατελείωτες. Άλλοι ψάχνουν σε λεξικά! Άλλοι μαθαίνουν απέξω ορισμούς από το σχολείο. Κάποιοι αναζητούν την αισθητική και την καλαισθησία στην τέχνη.

Ναι, αλλά τί είναι τέχνη?

Στο σχολείο μαθαίναμε ότι τα καλλιτεχνικά ήταν η ώρα του παιδιού. Τσιρίζαμε, γελούσαμε, ζωγραφίζαμε καραβάκια, σπιτάκια κτλ! Ο δασκαλάκος -για να το παίξει κουλτουριάρης- θα αναφέρει την αρχαία Ελλάδα και την Γκουέρνικα του Πικάσο! Μας πλασάρει αυτό ως τέχνη και το βράδυ κοιμάται ήρεμος σκεπτόμενος ότι κάνει το καθήκον του με επιτυχία.

Δεν παίρνουμε σοβαρά την τέχνη. Η τέχνη έχει χαραχτεί στο μυαλό μας ως κάτι γελοίο.

Το 2021 όπου και αν γυρίσεις βλέπεις καλλιτέχνες. Ματαιόδοξα παιδάκια που αυτο-ονομάζονται "ηθοποιοί". Σκηνοθετάκια που μας το "παίζουν κουλτούρα" και είναι κριτές των πάντων. Καλο-τεχνίτες που είναι "εικαστικοί" (τρομάρα τους..) και δεν δέχονται να τους αποκαλέσεις "ζωγράφους". Φωτογράφοι με μία καμερούλα στο χέρι. Όλοι είμαστε καλλιτέχνες. Όλοι ξέρουμε τα πάντα. Όλοι ξέρουμε τί είναι τέχνη.

Οι "7.000 Βελανιδιές" του Joseph Beuys είναι τέχνη?

Ένας μπακάλης είναι καλλιτέχνης?

Είναι όλα τέχνη?

Ακούμε μόνο ερωτήσεις και σαχλο-απαντήσεις.

Όσο πιο ψαγμένη απάντηση δώσεις, τόσο πιο πολύ εκστασιάζονται όλοι.

Ό,τι δεν καταλαβαίνουμε συνεπάγεται με την "μαλακία"....

Κάποιοι άνθρωποι είναι απόλυτοι. Το γυμνό είναι "τσόντα". Η ποιητική αφήγηση είναι μαλακία και οι αλληγορίες δηθενιές. Δεν θέλουν να μπουν στην ψυχοσύνθεση του δημιουργού και ΚΑΛΑ ΚΑΝΟΥΝ. Δεν πρέπει να επιβάλλεις κάποιον να δει το "Outer Space" του Peter Tscherkassky. Δεν μπορείς να αποδοκιμάσεις κάποιον που δεν κατανοεί τα πειραματικά έργα , τον αισθησιασμό στα οπτικοακουστικά μέσα και την αφηρημένη αφήγηση. Έχω ακούσει τη φράση "δεν ξέρεις από τέχνη" χιλιάδες φορές. Καθηγητές την λένε σε φοιτητές. Δημιουργούνται καυγάδες και σε παρέες. Θεέ μου, δυο φίλοι μπορούν να σκοτωθούν για να αποδείξουν ότι ξέρουν από τέχνη.

Δεν είναι όλα για όλους.

Βαριέμαι τους ανθρώπους που προσπαθούν να το παίξουν διανοούμενοι σνομπάροντας τους συνανθρώπους τους. Οι τύποι που φοράν πιτζάμες, καπνίζουν 50 κιλά χόρτο τη μέρα, και μιλούν μόνο για τον Καζαντζάκη στο Ψυρρή, επειδή έτυχε να τον ακούσουν στο σχολείο. Είναι οι κλασσικοί "καλλιτέχνες" που διορθώνουν τους πάντες εκτός από τους εαυτούς τους. Πετάνε πέντε ψαγμένα ονόματα και περιμένουν να μείνουν οι συνομιλητές τους με ανοιχτό το στόμα. Μεγάλη βαρεμάρα. Όταν τους συναντήσεις θα ακούσεις μόνο άσχημα σχόλια για "συναδέλφους" τους. Θα κράζουν δουλείες στις οποίες έχουν πάρει μέρος οι ίδιοι και θα θέλουν να επέμβουν στο δικό σου έργο με το ζόρι. Τόσο θράσος έχουν. Ευελπιστούν ότι με το τουπέ θα κερδίσουν κολακευτικά σχόλια του τύπου "είναι πολύ ψαγμένος ο τυπάς", "είναι ειλικρινής", "βλέπει πολλά λάθη, ουαου". (ΥΓ οι περισσότεροι από αυτούς ξέρουν ότι είναι αποτυχημένοι. Γιατί κακά τα ψέματα, ένας πραγματικά επιτυχημένος δεν χρειάζεται την επιβεβαίωση.) Όχι, αυτοί οι άνθρωποι ΔΕΝ είναι καλλιτέχνες όσο και αν το θέλουν.

Κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι τέχνη είναι η βία, η τρέλα , η αρρώστια, η ανωμαλία και ότι πιο εκκεντρικό και προκλητικό υπάρχει. Ουάου, είδαμε στην οθόνη ένα αιδοίο, πάρα πολύ προχωρημένο. Συνδυάζουν την πρωτοπορία με την προστυχιά και την πρόκληση. Όσο πιο προκλητικό είναι το έργο, τόσο πιο πολύ θα κεντρίσει το ενδιαφέρον. Πιστεύουν ότι η δυσφήμιση είναι η καλύτερη διαφήμιση. Προβάλλουν μόνο σκοτεινά μονοπάτια και αγαπούν τα σοκαρισμένα πρόσωπα των θεατών. Πολλές φορές θέλουν να "την πουν" σε κάποιον. Στον καθηγητή τους, στους πρώην τους, στην κυβέρνηση και στον καπιταλισμό... Έτσι τουλάχιστον θέλουν να λένε.

Άνθρωποι ανίδεοι από τέχνη. Άνθρωποι που είδαν 9 ταινίες , 3 ζωγραφικά έργα και ακούν "ψαγμένη" μουσική, πλασάρουν την τέχνη ως κάτι ανέγγιχτο. Αυτό δεν ισχύει. Η τέχνη ΔΕΝ είναι για λίγους

(σημείωση: Βγάλτε από το μυαλό σας την κλασσική καραμέλα "οι καλλιτέχνες είναι τρελοί". Καλλιτέχνης δεν είναι ο μαστούρης, ο τρελός που λέει ασυναρτησίες και ανεβάζει θεατρικά έργα σε χοιροστάσια. Άλλο να εκφράζεσαι με την ψυχή σου και άλλο να πουλάς τρέλα)

Η φωτογραφική κάμερα, ΔΕΝ σε κάνει φωτογράφο, ούτε σκηνοθέτη.

Ένα πινέλο δεν σε κάνει εικαστικό.

Καλλιτέχνη δεν σε κάνουν τα λόγια. Κανείς δεν έγινε καλλιτέχνης κολακεύοντας τον ίδιο του τον εαυτό. Κανείς δεν πέτυχε με το να υποτιμά το κοινό που βλέπει big brother. Γενικά κολλάμε πάντα στις λέξεις "τέχνη" και "καλλιτέχνης" Δημιουργούμε στο μυαλό μας είναι μοτίβο το οποίο δεν έχει σταματημό. Προσπαθούμε να βρούμε απαντήσεις σε αναπάντητα ερωτήματα. Δεν έχει σημασία τί είναι τέχνη και ποιος είναι καλλιτέχνης...

... αλλά όσοι επιμένουν:

Καλλιτέχνη σε κάνει το συναίσθημα, η ευαισθησία και η αγάπη για δημιουργία και ζωή.

ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΕΧΕΙ Η ΑΓΑΠΗ.

Όλα στην ζωή είναι δημιουργία. Ακόμα και εμείς υπάρχουμε από δύο ανθρώπους που μέσω μιας υπέροχης πράξης δημιούργησαν την σάρκα μας. Η καταστροφή και οι μορφοπλαστικές ενέργειες που κάνουμε καθημερινά είναι μορφές δημιουργίας (μαγειρεύουμε, καθαρίζουμε, σπάμε αντικείμενα... όλα είναι δημιουργία). Η τέχνη είναι δημιουργία και μεράκι. Αν αγαπήσουμε την δημιουργία και ταξιδέψουμε στα μυαλά καλλιτεχνών, θα μάθουμε τί είναι πραγματική τέχνη. Αν ανταλλάσσουμε απόψεις και συμβουλές θα εξελιχθούμε ως όντα. Στο γυμνάσιο , μας κάνουν πλύση εγκεφάλου και μας μαθαίνουν έννοιες και λέξεις. Ας σταματήσουμε να κολλάμε σε αυτές.

Τα έργα τέχνης λοιπόν, έχουν μία ευαισθησία, μια ομορφιά. Μέσα τους είναι κρυμμένα μυστικά, πάθη, μηνύματα και παράπονα. Όλα μπορείς να τα εξερευνήσεις παρατηρώντας τους συμβολισμούς και την ιστορία. Όταν κλείνεις τα μάτια σου μπορείς να νιώσεις συναισθήματα. Τα χρώματα, οι εκφράσεις, οι πινελιές, το μοντάζ... όλα σου μιλάνε με το συναίσθημα. Ένα έργο τέχνης σε κάνει να γελάσεις, να κλάψεις, να θυμώσεις, να αγαπήσεις και να ερωτευτείς. Αν δεν ερωτεύτηκες ποτέ ένα έργο τέχνης τότε σίγουρα δεν ξέρεις τί είναι τέχνη.(προσοχή: άλλο ο έρωτας και άλλο ο φανατισμός)

Αν η εκπαίδευση μας μάθαινε να αγαπάμε την δημιουργία (και παράλληλα την ζωή) δεν θα αναρωτιόμασταν τί είναι τέχνη. Αν σταματούσαμε να θεωρούμε την παπαγαλία επιτυχία δεν θα ασχολούμασταν αν πχ ο Τάκης είναι καλλιτέχνης. Θα είμασταν γαλήνιοι και η συνείδησή μας θα ήταν ήρεμη.

Γινόμαστε θύματα της ίδιας μας της άγνοιας.

Ίσως τελικά να μην έχει τόσο σημασία ποιος είναι καλλιτέχνης και τί είναι τέχνη. Γιατί κατά βάθος όλοι είμαστε δημιουργοί. Δημιουργούμε την δική μας ιστορία όσο χαρούμενη ή τραγική είναι.

Ας γνωρίσουμε την αξία της μελέτης και της αναζήτησης κινημάτων, μορφών, ανθρώπων που άφησαν εποχή. Αν αγαπούσαμε την μάθηση και την δημιουργία θα κοιμόμασταν όλοι σαν πουλάκια.

Όταν αγαπήσετε την ζωή όλα θα αλλάξουν, πιστέψτε με.

-Ιννα Β.